چند ملاحظه پیرامون بودجه صداوسیما؛ سرمقاله‌ سردبیر قافلان در روزنامه مردم‌سالاری

احسان توفیقیان | همین سال گذشته بود که عبدالعلی علی‌عسگری رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی از نسبت کم بودجه این دستگاه در مقایسه با کانال فارسی‌زبان BBC انتقاد کرد. به گفته او «تولیدات کنونی صداوسیما با قرض و بدهی ساخته می‌شوند». سهم صداوسیما از لایحه بودجه سال 1397 کل کشور اما، بالغ بر 1500میلیارد تومان است. سازمانی عریض و طویل با نزدیک بر 150 کانال داخلی و خارجی.

در ارتباط با عملکرد صداوسیما در مقابل مخارج آن ملاحظاتی را باید مورد توجه قرار داد:

1- میزان انتظار مردم از برنامه‌های تولیدی صداوسیما پس از گسترش شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای بسیار بالا رفته است و آمارهایی که حکایت از میزان استقبال عمومی از برنامه‌های رسانه ملی دارد از نشانه‌های خوبی - حداقل برای مدیران تلویزیون- برخوردار نیستند.

2- اگر ابتذال را به مستهجن‌بودن ترجمه نکنیم بدون شک برخی برنامه‌های تولیدی بالاخص در مراکز استانی فاصله چندانی با ابتذال ندارند.بی‌تردید از سازمانی که از بیت‌المال و بودجه عمومی ارتزاق کرده و نام جمهوری اسلامی را بر پیشانی خود دارد انتظارها بیش‌تر از این خواهد بود که اگر توان تولید برنامه‌های فاخر و درجه اول را ندارد لاقل از ابتذال نیز به‌دور بوده و حداقل از توهین به شعور مخاطب پرهیز کند.

3- اگر کیفیت این تولیدات با گسترش روزبه‌روز کمیت کانال‌های سازمان ارتباط عکس دارد، درنگ مدیران رسانه برای کوچک کردن ساختار پت‌وپهن آن برای چیست؟

یکی از نشانه‌های توسعه‌یافتگی در کشورهای پیشرفته مصداق این ضرب‌المثل ایرانی‌ست که می‌گوید: «ز تعارف کم کن و بر مبلغ افزا»؛ سادگی در عین پر محتوایی. برگزاری برنامه‌ها در قالب‌های ساده و کم‌خرج -ولی تمیز و منضبط- به جای تشریفات و قالب‌های پرزرق‌وبرق. درست مثل آدم‌ها که هر اندازه به‌لحاظ روح و اندیشه پر محتواترند از ظاهر ساده‌تری برخوردارند و هرقدر از درون خالی‌تر، ظاهر پر آب‌و‌رنگ‌تری دارند. بسیاری از رسانه‌های دنیا و مخصوصاً برخی رسانه‌های فارسی‌زبان ثابت کرده‌اند که می‌شود حتی با تنها یک کانال تلویزیونی از صبح تا پاسی از شب مخاطب را پای کانال نگه داشت. ضمن این‌که همین شبکه‌های ماهواره‌ای نشان‌داده‌اند که کوچکی رسانه ابدا نمی‌تواند مانعی برای پوشش تمام سلیقه‌ها باشد. تولیدات تلویزیونی اگر به خوبی مدیریت و ساماندهی شوند در عین چابکی می‌توانند همه‌نوع محتوا برای تمامی قومیت‌ها و اقلیت‌ها و سلیقه‌ها داشته باشند. برای این منظور نباید از نقش سردبیران حرفه‌ای غافل شد.

4-  اگر منصفانه نگاه کنیم تولیدات نادر صداوسیما از «هزاردستان» تا «مدار صفر درجه» و «در چشم باد» و برنامه پربیننده «نود»، توان تولید برنامه‌های خوب و محتوادار را به رخ می‌کشد. پس اگر این ظرفیت وجود دارد تعلل چرا؟

آیا بدخرجی‌های بودجه باعث شده که این دست برنامه‌های ارزشمند، انگشت‌شمار باقی بماند یا نگاه‌های نادرست و نگاه‌های بسته‌ای که با بدخرجی و بدسلیقه‌گی اجازه ورود تولیدات دست اول را به محدوده این شبکه بزرگ ملی نمی‌دهند؟

5- فراموش نکنیم که بخش بزرگی از محصولات بی‌نظیر سمعی و بصری ما نیز خارج از رسانه ملی تولید می‌شود. مستندهای درجه یک، گفت‌وگوهای اینترنتی ناب، سریال‌های نفیس شبکه نمایش خانگی و نهایتاً فیلم‌های سینمایی و تئاتر و موسیقی بین‌المللی و شکوهمند ما. انتقال این محتواهای پرقیمت به امواج پخش رسانه ملی و خانه‌های مردمی که بخش بزرگی از آنها توان تماشا و شنیدن این آثار را در سینماها و تالارهای بزرگ تهران ندارند، نگاهی بلند می‌خواهد که بی‌تردید تحولی عظیم به ارمغان خواهد آورد. از بالارفتن استانداردهای رسانه ملی تا افزایش تعداد بیننده. نگاهی که با روشنی آن در خرج تمام صفرهای بودجه 1500000000000تومانی سازمان دقت و اندیشه موج بزند./ مردم‌سالاری